Introductie

Een stukje geschiedenis

Ruim 20 jaar geleden is de Nederlandse Vereniging van Onderaannemers in de Kassenbouw opgericht. Voorafgaand aan de oprichting is in de glastuinbouwsector een ontwikkeling ingezet met als belangrijkste doelstelling: het verbeteren van de klimaatbeheersing en het verhogen van de lichtopbrengst in de kas, zodoende een hogere teeltopbrengst te bewerkstelligen voor de tuinder.

De veranderingen in de constructie van de kas hadden voor de onderaannemer tot gevolg dat hij zijn werkwijze en logistiek drastisch heeft moeten aanpassen en hem noodzaakte tot het plegen van grote investeringen zodoende zijn bedrijfsvoering verantwoord te kunnen continueren. Parallel aan deze ontwikkelingen verscherpte tevens het overheidsbeleid ten aanzien van de arbeidsomstandigheden in de glastuinbouwsector. Traditiegetrouw hebben de onderaannemers hun marge, ondanks de scherpe prijsstelling in de markt, immer weten te behalen door een hoge productiesnelheid tijdens lange werkdagen in combinatie met relatief lage investeringen en waren zaken als arbeidsomstandigheden en veiligheid op de bouwplaats van ondergeschikt belang.

In de loop der jaren is het accent, mede van overheidswege, verschoven naar een verbetering van de arbeidsomstandigheden, en terecht. 10 Jaar geleden was dit de reden voor een aantal onderaannemers om de koppen bij elkaar te steken om de hieraan gekoppelde problematiek gezamenlijk het hoofd te kunnen bieden.

De NVOK in het kort

De oprichting van de Nederlandse Vereniging van Onderaannemers in de Kassenbouw was al snel een feit en tijdens de eerste bijeenkomsten werden de volgende doelstelling geformuleerd.

• verbetering van samenwerking van onderaannemers onderling.
• verbetering van het imago van de kassenbouw.
• verbetering van arbeidsomstandigheden van de onderaannemers in het algemeen.
• collectieve inkoop van goederen en diensten voor gereduceerde prijzen.
• verbetering van dienstverlening en samenwerking naar / met de diverse opdrachtgevers.
• gezamenlijke ontwikkeling van machines ter verbetering van de productie en de veiligheid.

Kortom, zaken die als collectief beter en sneller zijn te realiseren dan als bedrijf afzonderlijk.

Het lidmaatschap is gebonden aan een aantal regels waarvan onderstaand een 2-tal voorbeelden:

• Ieder lid dient zijn financiële verplichtingen jegens de fiscus en de bedrijfsvereniging na te komen en overlegt ieder kwartaal de bewijzen van goed betalingsgedrag bij het secretariaat.
• Ieder lid is contributieplichtig; de hoogte van de contributie wordt jaarlijks tijdens een ledenvergadering vastgesteld en per half jaar in rekening gebracht

Alle regels zijn vastgelegd in de statuten van de vereniging.

Daarnaast hanteert de vereniging een aantal "heren"afspraken.

• Een NVOK-lid zal niet rechtstreeks werk aannemen van een opdrachtgever van een ander lid zonder diens instemming omdat zij de bestaande relatie respecteren tussen een onderaannemer en zijn opdrachtgever (de kassenbouwer).
• Leden zullen werknemers van een ander lid niet zonder diens instemming of medeweten werven of aannemen.
• Het maken van prijsafspraken over tarieven is geen NVOK zaak.

De NVOK respecteert het vrije marktmechanisme die bepaalt dat iedere onderaannemer vrij is in het bepalen van zijn aanneemsom voor de werkzaamheden naar zijn opdrachtgever.

Brancheorganisatie

De NVOK als brancheorganisatie

Als enigste brancheorganisatie voor onderaannemers in de kassenbouw wordt de NVOK enerzijds door andere overkoepelende organisaties uit de branche benaderd of benaderd zij zelf organisaties om als gesprekspartner en deelnemer te fungeren in diverse werkgroepen en overlegorganen. 

Alle overlegsituaties en werkgroepen hebben als doel een specifiek probleem in de sector aan te pakken. Omdat de uitvoering van de arbeid, waar de onderaannemer in gespecialiseerd is, een onmisbare schakel in de voltooiing van ieder glastuinbouwproject is, ontwikkeld de NVOK zich al snel tot een volwassen gesprekspartner die een belangrijke rol speelt in diverse overlegsituaties met o.a. de AVAG (overkoepelende organisatie van kassenbouwers en installateurs), de Arbeidsinspectie, LTO (Land en Tuinbouw Organisatie Nederland), Verzekeraars, Adviesbureau's en onderzoekinstellingen als TNO. 

Zo heeft de vereniging zijn bijdrage geleverd in, of het initiatief genomen tot de oprichting van, een aantal werkgroepen waar de volgende zaken, kort samengevat, werden besproken:

Convenant

Overlegplatform veiligheid en reparaties in de kassenbouw

In het voorjaar 2002 hebben op initiatief van het Verbond van Verzekeraars en de AVAG, alle betrokken partijen uit de sector deelgenomen aan het overlegplatform veiligheid en reparaties in de kassenbouw, over de problematiek van de veiligheid van het repareren van tuinbouwkassen.

Hoe repareer je een kas op een snelle, efficiënte maar vooral veilige wijze?
De toenemende hoogte van kassen, en glasafmetingen op het dek en in de gevels brengen potentiële risico's voor het uitvoerend personeel met zich mee.
Deze risico's gelden zowel voor de beglazing van een kas als tijdens reparaties van schade.

Vanuit het Overlegplatform is een werkgroep samengesteld die als opdracht heeft gekregen om voorstellen te doen met betrekking tot verantwoorde beglaas- en reparatiemethodes.
Deze werkgroep heeft een aantal aanbevelingen gedaan welke na overeenstemming door de achterban van alle betrokken partijen zijn vastgelegd in een convenant welke in november 2002 tijdens de Hortifair in Amsterdam ook door alle partijen is ondertekend.

Het convenant omvat de volgende vier maatregelen:

1) Bereikbaarheid
De basis van een veilige en efficiënte werkwijze in de kassenbouw, zowel tijdens de bouw als tijdens de reparatie van een kas, is gelegen in een goede bereikbaarheid voor de mensen en materialen van de plaatsen waar de werkzaamheden worden verricht. Voor het geval deze werkzaamheden aan de buitenkant van een kas worden verricht, dient deze bereikbaarheid op de volgende twee manieren te worden bewerkstelligt, n.l. door een goed begaanbaar en breed genoeg (verhard) pad rondom de kas waardoor machines op de plaats van de werkzaamheden kunnen komen of een servicerail aan beide kopgevelzijden waarover machines kunnen worden geleid waarbij het begin daarvan goed en onbelemmerd toegankelijk dient te zijn voor een goede bevoorrading van glas.

2) Reparatiesysteem
Een kas moet voorzien zijn van een reparatiesysteem of reparatievoorziening voor zowel het horizontale als verticale glastransport en inzetbaar zijn voor die kas. Het machine moet voldoen aan de juiste veiligheidsnormen en richtlijnen.
Een en ander dient voor aanvang van de bouw van een kas te worden geregeld.

3) Reparatie met gehard glas
Bij handmatige reparatie van een kas moet voor een ruit met een oppervlakte van 1,8 m2 of meer altijd gehard glas worden gebruikt. Indien geen ruiten van gehard glas op voorraad is maar wel snijglas, moet met halve ruiten worden gewerkt.
Bij reparaties van binnenuit met een beglaasplateau kan eventueel snijglas verwerkt worden.

4) Preventiemaatregelen
De eigenaar van een tuinbouwkas moet tenminste de volgende voorzorgsmaatregelen treffen om de gevolgschade aan het gewas of de bedrijfsvoering als gevolg van beschadiging van zijn kas zoveel mogelijk te voorkomen.

a) Met het oog op een snelle start van de reparatiewerkzaamheden moet op ieder tuinbouwbedrijf een voorraad van voldoende benodigde roeden en tenminste honderd ruiten aanwezig, of bijv. vanuit een centraal aangelegde voorraad beschikbaar zijn.
Tenminste de helft van deze voorraad moet de maat van de grootste bij het bedrijf toegepaste dekruit hebben. Indien tevens een voorraad snijglas wordt aangehouden moet dit floatglas zijn.

b) Met het oog op het voorkomen van gewas- of andere gevolgschade moet op ieder tuinbouwbedrijf of cluster van tuinbouwbedrijven een aantal noodreparatievoorzieningen aanwezig zijn in de verhouding van vijf sets per hectare met een maximum van twintig sets.

Bovenvermelde richtlijnen en aanbevelingen dragen bij aan een snelle en veilige reparatie van een tuinbouwkas.